Vogelnest of heksenbezem?

De Berk is een van de heilige bomen in de oude religie.
Zij word ook wel eens de "Dame van het woud" genoemd, vanwege haar zilverachtige lichtheid, gratie, elegantie en haar fris zoete geur, in het bijzonder na de regen.
Is het je wel eens opgevallen in de winter dat er in sommige bomen een merkwaardige bos met takken hangt.
Het lijkt op een soort pruikerige verzameling kleine takjes die her en der in de boom voorkomt.
De vergroeiing bestaat uit een grote hoeveelheid gedrongen groeischeuten die uit een enkele groeitop tevoorschijn komen.
De vele takjes bijeen aan een tak van een berkenboom lijken vaak op een vogelnest.
In werkelijkheid is de wirwar van kleine takjes een vergroeiing.
Een vergroeiing die ontstaan is door een schimmel.
In de volksmond heten de vergroeiingen in Berkenbomen, heksenbezems.
Tijdens de Middeleeuwen geloofde men dat een heks 's nachts in de boom gevlogen was en daardoor haar bezem  was kwijt geraakt.
De heksenbezems komen vooral voor in berken.
Het grappige is wel dat traditioneel gezien een echte heksenbezem ook van berkentakken gemaakt werd, samen gebonden met wilgentenen en met een stok van Essenhout.
In de folklore werd gedacht dat de Es door zijn associatie met water, lucht en vuur, bevel had over de vier elementen.
Van de Berk die in verbinding staat met het dodenrijk werd gedacht dat ze de zielen van de overledenen aan zou trekken zodat deze de eigenaar van de bezem tot hulp zouden zijn.
De Wilg door zijn verbinding met Hecate werd gezien als een directe lijn voor de communicatie met de Godin.
Het handvat, de borstel en de binding van de bezem zijn ook symbool voor de drievoudige aspecten van de Godin.
Een van de rituele werktuigen van een heks is de Bezem, jammer genoeg vlogen zij er niet mee naar de 8 sabbats, de heksen feesten.
Maar de bezem werd wel, en word o.a nog steeds gebruikt om de energie te reinigen in de rituele cirkel.


Zoals de vergroeiingen van de Berk in de winter een merkwaardig effect geven is er zo ook nog een ander vergelijkbaar fenomeen dat opvalt in de winter (helaas niet zo vaak bij ons in het noorden als wel in het zuiden van het land). De Maretak. De maretak is reeds van oudsher een mythische plant.
Mare betekent nachtelijke kwelgeest, oftewel nachtmerrie.
De plant werd geacht het kwaad te verjagen, en dat is één van de achtergronden van het gebruik om maretak in huis op te hangen.
Maretak was in de voorchristelijke tijden een uiterst belangrijke rituele plant met een positieve betekenis.
Veel van de positieve aantrekkende kruiden zijn met de komst van het Christendom helaas in het verdomhoekje gezet. Omdat de plant ook midden in de winter groen is boezemde dat vroeger veel ontzag in. 
Terwijl de hele natuur afgestorven is, is de maretak volop in leven en daarom werd de maretak samen met de altijd groen blijvende dennenboom een symbool van het leven dat de dood overwint.
De Kelten geloofden dat een drank vervaardigd uit maretakbessen en- blaadjes een middel was om het leven te verlengen.
En zo ver zaten zij met dit geloof er niet naast.
Uit modern wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat de plant inderdaad geneeskrachtige eigenschappen bezit.
De twee stoffen die in Maretak extracten zitten nl, lectinen en viscotoxinen, zijn met name verantwoordelijk voor verbetering van het immuunsysteem.
Van de mistellectinen is ontdekt dat ze de celdeling remmen van tumorcellen.
De viscotoxinen blijken de wanden van tumorcellen te beschadigen zodat deze sterven.
Je zou verwachten dat deze werking ook giftig is voor gezonde cellen in het organisme zoals dat ook bij chemotherapie het geval is.
Mogelijk is dit inderdaad het geval bij geïsoleerde lectinen en viscotoxinen. Dat blijkt echter niet zo te zijn wanneer er een extract van de gehele plant wordt gebruikt.
De combinatie met de andere inhoudsstoffen blijkt de giftigheid te verminderen en lijkt de gezonde cellen niet aan te tasten.

In de antroposofische geneeskunde wordt een preparaat, bereid uit de gefermenteerde plantensappen van de maretak, gebruikt bij
kanker therapieëen.
Dit product, Iscador® genoemd, stimuleert de werking van het immuunsysteem en bleek bij patiënten met kwaadaardige tumoren waarvan men weet dat het immuunsysteem er een invloed op heeft, in elk geval een zekere verbetering te bewerkstelligen, zonder dat het als een wondermiddel mag worden beschouwd.
Iscador wordt over het algemeen ingezet als een secundaire therapie (dus niet als hoofdbehandeling), en wordt vooral in Duitsland regelmatig toegepast.
De maretak is in zijn geheel een erg giftige plant, en met name de bessen zijn uiterst giftig. Na het eten van de plant kan de dood onmiddelijk of na enkele dagen intreden door ademhalingsstilstand.
Het is dus duidelijk dat Maretak géén kruid is voor zelfmedicatie, en dat een behandeling met Iscador bij voorkeur plaatsvindt onder begeleiding van een arts die er ervaring mee heeft.